از بالاي بلندي‌هاي نارين‌قلعه شهر ميبد دورنگ است، رنگ خشت و رنگ درخت. از اين بالا، از چهار زاويه شهر زير پايمان است. كهن‌دژ نارين‌قلعه بر تپه‌اي به بلنداي ٢٥ متر در ميان شهر ميبد است. كنار يك ميدان و ماشين‌ها و چراغ‌هاي سبز و قرمز. دژي كه درونش خود شهري است مربوط به ٦ هزار سال پيش از ميلاد حالا درست درميان شهر خودنمايي مي‌كند. گرچه بافت سنتي و خشتي ميبد با آن چندان ناهمگون نيست اما انبوه خودروهاي پارك كرده در زمين كنار آن زياد با اين دژ كهن همخوان نيست. اگر چند اسب و گاري بود گمان مي‌كردي به هزاران سال پيش رفته‌اي.
بيرون دژ، پيش از ورود، گروهي كه درحال بازسازي بخش‌هايي از دژ هستند خشت مي‌سازند خشت‌هايي از همان خاك ميبد به رنگ خانه‌هاي ميبد، به رنگ دژ، تا با آنها بخش‌هايي از دژ را بازسازي كنند.
دژي پنج اشكوبه(: طبقه) كه دورتادور آن راهي مارپيچ براي گذر گردشگران دارد تا خود را به بالاي آن برسانند.
در ميانه‌هاي اين گذرگاه سوراخ‌ها، گنجه‌ها، راهروها و اتاق‌هاي گوناگوني هست كه چون بسيار كهن هستند چندان نمي‌توان درون آنها رفت اما ديدنشان ذهن را به هزاران سال پيش مي‌برد.
از درگاه ورودي دژ تا بالاترين جاي آن پانزده دقيقه بيشتر زمان نمي‌برد اما به بالاي آن كه رسيدي ديگر نمي‌خواهي به اين زودي برگردي. چشم‌انداز بي‌مانند آن، شهر ميبد را با همهي جزيياتش زيرپايت مي‌گذارد.
شكوه نارين قلعه تازه، رخ مي‌نمايد.
اما تاريخ درباره آن، چه مي‌گويد، بر تابلوي ورودي اين دژ از سوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان يزد آمده است: «اين بنا كه در زبان عامه به آن «نارين قلعه» گفته مي‌شود، يكي از باارزش‌ترين بناهاي تاريخي پيش از اسلام به شمار مي‌آيد. پيشينهي اين سازه تا بدانجاست كه ارزشي استوره‌اي يافته و بناي دژ را به سليمان نبي نسبت داده‌اند. اين عمارت خشتي، كهن‌ترين بناي خشتي استان يزد است كه پيشينهي آن بر پايه‌ي تازه‌ترين كاوش‌هاي باستان‌شناسي به واپسين سال‌هاي هزاره‌ي ٤ تا ميانه‌ي هزاره‌ي ٦ پيش از ميلاد (دوره ايلامي) مي‌رسد و البته دژي كه امروز مي‌بينيم توده‌اي است خشتي از لايه‌هاي معماري در دوران‌هاي گوناگون ساخت و ساز. اما بارزترين بخش‌هاي دژ كه واپسين بخش هاي افزوده شده به دژ هستند ازآن سده‌ي ٨ مهي(:قمري) است و همزمان با فرمانروايي آل‌مظفر و پادشاهي امير مبارزالدين محمد است.
كهن‌دژ نارين‌قلعه بر بالاي تپه‌اي به بلنداي ٢٥ متر و مشرف بر شهر ميبد ساخته شده است. اين دژ گويا ارگ حاكم‌نشين شهر بوده و حاكميت سياسي بخش گسترده‌اي را بردوش داشته است. اين دژ بر روي زميني بيضي‌شكل به گستره‌ي ٤ هكتار ساخته شده است. همهي بنا از خشت و گل و در پنج اشكوب ساخته شده است. و در اوج آن شاه‌نشين قرار دارد.
اين دژ در ميان پنج حصار است و در بيرون واپسين حصار، خندقي بزرگ دورتادور آن را فراگرفته است. اين خندق جز در بخش جنوبي در ديگر بخش‌ها تا اندازه‌اي گسترده است كه در آن هنگام همچون ميداني مناسب براي كارهاي گوناگون مانند گردهمايي، تمرين نظامي، اردوها و يا كاربردهايي چون بارانداز و ... استفاده مي‌شده است.
ارتباطات دژ با بيرون از راه ٥ دربند انجام مي‌شده است كه امروز دربندهاي سوم، چهارم و پنجم برجاي‌مانده‌است. كهن‌ترين بخش دژ جاهايي است كه در دل زمين كنده شده است و در گويش محلي به آن «بوكن» گفته مي‌شود. برخي سندها گواه بر نظام پيچيده‌ي رفت وآمد زيرزميني و ارتباط پنهاني در اين دژ است كه دهانه‌ي شماري از اين راهروها در جاي‌جاي دژ پيداست.
نارين‌قلعه از آن دست بناهايي است كه باوجود گزندهاي بي‌شمار در درازاي تاريخ همچنان پابرجا مانده است.
دژي رازآلود كه پيدا كردن رازهاي آن كار آساني نيست.
amordadnews
ثبت دامنه
|
منوی اصلی
نویسنده: 
